#1. Luyện nghe theo phương pháp ‘Shadowing’

Shadowing là một kỹ thuật học ngôn ngữ theo đó bạn lặp lại âm thanh ngay sau khi bạn nghe nó. Bạn lắng nghe các từ và sau đó nói hoặc viết lại. 

Phương pháp này rất phổ biến và đơn giản, bạn chỉ cần chọn một đoạn clip ngắn từ một bài hát, phim, chương trình hoặc tệp audio. Bắt đầu nghe và viết lại những gì bạn nghe được, lặp lại quy trình này cho tới khi bạn hiểu hết các từ. Nếu kỹ năng nghe còn yếu, bạn có thể chọn tốc độ 0,75x hoặc 0,5x sau đó tăng dần lên. 

Tiếp đó, so sánh bản nháp của bạn với phụ đề gốc và đánh dấu các điểm khác biệt. Bạn cần ghi chú những từ bạn chưa biết, tra từ điển để xem cách sử dụng và cách phát âm của chúng. Và cũng đừng bỏ qua những từ bạn đã biết nhưng không nghe ra, vì đó là những từ bạn đang phát âm sai – cần sửa đổi lại. 

Sau đó, khi bản nháp đã được hoàn thiện, hãy tự nói cả đoạn phụ đề giống như âm thanh bạn đã nghe. Lặp lại việc này cho đến khi bạn có thể nói trôi chảy và thoải mái. 

#2. Ghi âm bản thân nói

Chuẩn bị trước một đoạn văn hoặc một vài câu rồi ghi âm những gì bạn nói bằng điện thoại. Sau đó nghe đoạn ghi âm (việc này là ác mộng đối với một số người). Bạn có thể thử nói những câu bạn đã nghe ở mẹo 1 và so sánh bản ghi âm của bạn với bản gốc. Đây là một cách hữu hiệu để tự xác định những điều cần cải thiện trong cách phát âm của bạn, tuy nhiên chỉ dừng ở góc độ chủ quan. Cách đơn giản hơn là gửi tới một người khác có trình độ cao hơn bạn và nhờ họ góp ý chỉnh sửa. 

#3. Học bảng chữ cái

Nếu một người ngoại quốc tiến tới bạn và xin lời khuyên về việc học phát âm tiếng Việt, câu trả lời đơn giản nhất mà bạn có thể nghĩ ra là bắt đầu từ bảng chữ cái. Tương tự với tiếng Anh hay bất cứ ngôn ngữ nào khác, nền tảng của phát âm chuẩn luôn đến từ việc thông thạo từng âm tiết trong bảng chữ cái. 

Nếu bạn tìm hiểu bảng chữ cái của Nhật Bản thì bạn sẽ thấy tiếng Anh còn dễ học chán. Bảng IPA chỉ có 26 chữ cái nhưng có tới 44 âm khác nhau, tuy vậy có nhiều âm rất đơn giản, phát âm không khác tiếng Việt là bao như âm /n/ hay /m/.

Ví dụ, âm đầu tiên của từ ‘enough’ dù được đánh vần là ‘e’ nhưng cách phát âm lại là /ɪ/. Hoặc với từ ‘go’, bạn không thể phát âm là ‘gô’ hay ‘go’ như tiếng Việt mà đúng thì gần giống với ‘gâu’ hơn. Nói đơn giản, cách một từ tiếng Anh được viết ra với cách phát âm của từ đó không giống như cách bạn nói tiếng Việt. 

Vì vậy, mỗi khi học một từ mới bạn cần phải tra cứu kỹ phiên âm và lắng nghe cách phát âm chuẩn của từ điển. Hai nguồn uy tín miễn phí mà mọi người thường sử dụng là Oxford Learner's Dictionaries và Cambridge Dictionary. 

#4. Tập trung vào các âm dễ gây nhầm lẫn

Với một số âm nếu bạn phát âm sai sẽ có thể gây nhầm lẫn cho người nghe, dẫn tới việc họ hiểu sai điều bạn muốn nói. Ví dụ: 

• Nguyên âm dài và ngắn, ví dụ: I want to leave here (âm /i:/ dài) và  I want to live here (âm /ɪ/ ngắn).
• /r/ và /l/, ví dụ: Can you correct the file? và Can you collect the file? 
• Cụm phụ âm, ví dụ clothes – có người nói sẽ nghe như close hoặc closes. 

#5. Đừng quên âm cuối (ending sound)

Bỏ quên âm cuối (ending sounds) là một trong những lỗi phổ biến nhất mà người học tiếng Anh thường mắc phải. Ví dụ như 3 từ ‘five’ có âm cuối là /v/, ‘fight' có âm cuối là /t/ và ‘fine’ có âm cuối là /n/ – nhưng nếu bạn không phát âm những âm cuối này thì đọc lên nghe chúng là giống nhau và hệ quả là người nghe không thể nào phân biệt nổi. 

Kết luận 

Vậy thì điểm lại thì tổng cộng bài viết đã cung cấp cho bạn 5 bí kíp để phát âm tiếng Anh chuẩn hơn. Đầu tiên bạn hãy cố gắng phát âm thật đúng các từ cơ bản theo đúng bảng chữ cái IPA, rà soát các âm dễ gây nhầm lẫn và bổ sung thêm các âm cuối. Tiếp đến, bạn hãy thực hành tạo phản xạ nghe – nói bằng các phương pháp Shadowing, ghi âm bản thân hoặc có thể nhờ tới sự trợ giúp của các ứng dụng sửa lỗi phát âm. 

Việc học phát âm là tiền đề để bạn có thể giao tiếp tiếng Anh trôi chảy và chuyên nghiệp hơn, do đó hãy đầu tư công sức thật nghiêm túc ngay từ đầu. Một dòng cuối coi như lời cổ vũ tới bạn – một câu nói trong sách mà tôi đọc được gần đây, thấy rất hay nên đã kịp chép lại: “Ban đầu, cô sai nhiều hơn đúng. Sau hai tháng, cô đúng nhiều hơn sai.” 

Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích và muốn biết thêm nhiều mẹo phát âm khác, đừng quên ghé thăm WeStudy và gửi lời cảm ơn bằng cách tham gia khóa học của Giảng viên Mạnh Quân, người mà tôi đã ‘thó’ hầu hết các bí kíp phát âm của anh để làm nguyên liệu viết nên bài này.