Chính tả tiếng Anh không phát triển nhiều theo thời gian, nhưng cách chúng ta phát âm các từ thì có. Điều này làm cho việc phát âm trở thành một thách thức thực sự đối với người học ngôn ngữ. Nhưng phát âm tốt không chỉ là biết được “các từ và chữ cái phát âm như thế nào”, có những đặc điểm quan trọng không kém khác cần phải xem xét, như ngữ điệu (âm điệu của giọng nói thay đổi như thế nào trong một câu, lên hoặc xuống), trọng âm (từ và âm tiết nào có “trọng lượng” hơn khi chúng ta nói) và cách nói được kết nối - cách các từ có thể phát âm khác nhau khi chúng được nối với nhau trong lời nói tự nhiên. Tất cả những tính năng này góp phần phát âm tốt - nhưng đừng nhầm lẫn chúng với giọng nói.
Ở Anh, Mỹ và các quốc gia nói tiếng Anh khác có rất nhiều loại giọng khác nhau. Khi bạn học tiếng Anh, bạn không cần phải nói giọng Anh hay Mỹ. Phát âm tốt có nghĩa là người khác hiểu được; không nhất thiết phải giống như bạn sinh ra ở New York hay London. Trên thực tế, nhiều người bản ngữ thích nghe nói tiếng Anh với giọng Tây Ban Nha, Ý hoặc Pháp! Vì vậy, làm thế nào bạn có thể cải thiện cách phát âm của mình để mọi người từ khắp nơi trên thế giới có thể hiểu bạn một cách dễ dàng, ngay cả khi bạn giữ nguyên giọng bản xứ của mình?
Dưới đây là 6 mẹo hàng đầu để bạn luyện tập và hoàn thiện cách phát âm của mình.
1 - Nghe!
Lắng nghe các ví dụ về bài phát biểu thực tế là cách rõ ràng nhất để cải thiện phát âm của chính bạn. Có rất nhiều cách để làm điều này - xem phim bản gốc, nghe podcast về một chủ đề mà bạn quan tâm bằng tiếng Anh (bạn có thể dùng thử ứng dụng podcast tiếng Anh của British Council), thậm chí nghe nhạc cũng có thể hữu ích. Cố gắng để ý ngữ điệu mà mọi người sử dụng. Bạn hãy thử tìm hiểu phương pháp “shadowing”. Nghe theo nghĩa là nghe một câu hoặc cụm từ ngắn, rồi lặp lại, cố gắng bắt chước âm thanh, ngữ điệu và trọng âm của từ, đồng thời để ý cách miệng và lưỡi của bạn di chuyển khi bạn nói.
2 - Ghi âm chính mình
Khi đã thực hành “shadowing”, bạn có thể ghi âm lại bài nói của mình - lặp lại một cụm từ ngắn mà bạn đã nghe hoặc thực hiện một nhiệm vụ nói dài hơn từ sách giáo khoa, chẳng hạn như mô tả một bức tranh. Nghe và ghi lại bất kỳ âm nào mà bạn gặp khó khăn - luyện tập những từ/âm này một cách chậm rãi và sau đó tự ghi âm lại. Bạn sẽ thấy mình đã cải thiện nhiều.
3 - Nhận biết hệ thống âm vị
Bảng chữ cái phiên âm quốc tế (IPA) là một đại diện trực quan của các âm thanh khác nhau. Nó có thể trông lạ và có vẻ như bạn đang học một ngôn ngữ hoàn toàn mới, nhưng nó thực sự có thể giúp bạn phát âm. Tất cả các từ điển đều có phiên âm của từ để bạn biết cách phát âm chúng. Điều này thực sự hữu ích với tiếng Anh vì như chúng ta đã thấy, chính tả tiếng Anh không phải lúc nào cũng tương ứng với cách phát âm của nó. Nghĩ về 'ough' trong các từ “though”, “through”, “tough”, “ought”. Sẽ không thể đoán được cách nói những từ đó nếu không có sự trợ giúp.
4 - Sử dụng từ điển
Cũng như các từ điển giấy cung cấp cho bạn phiên âm của một từ, có rất nhiều từ điển trực tuyến bạn có thể nhấp và nghe từ đang được nói. Một trang web bạn có thể tham khảo là howjsay - ngay cả tên của trang web này cũng là một hướng dẫn hữu ích về cách phát âm câu hỏi phổ biến “How do you say...?” một cách tự nhiên. Đó là một nguồn tuyệt vời để kiểm tra xem từ mới phát âm như thế nào.
5 - Luyện tập thôi nào!
Các ngôn ngữ khác nhau có âm thanh khác nhau và miệng của chúng ta thích nghi với những âm thanh đó. Một số âm rất khó để tạo ra, vì chúng không tồn tại trong ngôn ngữ mẹ đẻ của chúng ta. Điều quan trọng là bạn phải luyện cho miệng của mình biết cách tạo ra những âm mới - bạn càng luyện tập nhiều thì càng dễ dàng hơn. Ví dụ, rất nhiều người nói tiếng Tây Ban Nha gặp vấn đề với sự khác biệt giữa âm /b/ và /v/. Chúng ta tạo ra âm /b/ bằng cách mím môi lại rồi buông ra. Âm /v/ cũng tương tự nhưng răng trên của bạn phải chạm vào môi dưới trước khi bạn buông ra. Bạn càng thực hành điều này nhiều thì càng dễ dàng - hãy thử nói "I’d like a very big beverage please”! Phần Sounds of English trên trang BBC’s Learning English có tuyển tập các video hướng dẫn hay giải thích cách tạo ra các âm thanh khác nhau và làm sao để luyện tập chúng.
6 - Nhận biết các cặp từ phát âm gần giống nhau
Các cặp tối thiểu là những từ có cách phát âm gần như giống hệt nhau, nhưng có một âm khác - ví dụ: “ship” và “sheep”. Sự khác biệt giữa /I/ trong “ship” và /i:/ trong “sheep” là độ dài của nguyên âm. Điều này có thể khó nghe đối với nhiều người học ngôn ngữ và xuất hiện trong nhiều từ khác nhau.
Cuối cùng, đừng cảm thấy tồi tệ nếu bạn vẫn mắc lỗi phát âm - tiếng Anh không phải một ngôn ngữ dễ học. Từ năm 1922, một người Hà Lan học ngôn ngữ đã viết một bài thơ rất dài về vấn đề phát âm tiếng Anh có tên là “The Chaos'' - nó có thể khá lộn xộn, nhưng nếu luyện tập chắc chắn bạn sẽ phát âm tốt hơn!
Nếu bạn muốn có một quy trình luyện phát âm rõ ràng, hãy đến với khóa học Luyện Phát Âm Cùng Chuyên Gia. Được giảng dạy bởi Olivia Parsonage – chuyên gia trị liệu ngôn ngữ và giao tiếp tại vương quốc Anh – bạn sẽ nắm được phương pháp luyện tập, thực hành nâng cao các đoạn hội thoại, tạo thói quen phát âm tự nhiên. Khóa học cũng được thiết kế riêng cho người Việt để hướng dẫn bạn phát âm những âm khó không có trong tiếng Việt!
