Nếu bạn phải học lập trình lại từ đầu, bạn sẽ chọn ngôn ngữ nào để bắt đầu? Rất có thể câu trả lời của bạn không phải là PHP.

Trên thực tế, PHP đã trượt từ vị trí thứ 5 vào năm 2017 xuống vị trí thứ 11 vào năm 2021 trong bảng xếp hạng hàng năm của Stack Overflow về các công nghệ phổ biến nhất được các nhà phát triển sử dụng.

Hầu hết các chương trình giáo dục tại các trường học, cao đẳng và học viện trực tuyến hiện đang tập trung vào các ngôn ngữ như Python. Lý do cho việc này cũng rất rõ ràng – cú pháp của những ngôn ngữ đó dễ hiểu và vì vậy bạn có thể bắt tay vào xây dựng và phát triển các ứng dụng ngay lập tức.

Tuy nhiên, các số liệu thống kê như thế này đôi khi có thể tạo ra sự hiểu sai lệch về bối cảnh lập trình. Python và các ngôn ngữ khác chắc chắn đang trở nên phổ biến, nhưng điều đó không có nghĩa là PHP đã chết. Trên thực tế, PHP tiếp tục được ứng dụng cho 3/4 tổng số trang web. Vì vậy, làm thế nào nó có liên quan đến nhu cầu lập trình web và ứng dụng ngày nay?

PHP có còn phổ biến không?

Để bắt đầu, hãy so sánh PHP với Python, đối thủ cạnh tranh gần nhất của nó. PHP và Python đều là các ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, thông dịch có thể chạy trên thực tế bất kỳ hệ điều hành cơ bản nào. Họ cũng có hỗ trợ IDE rộng rãi. Mặc dù PHP là ngôn ngữ kịch bản phù hợp hơn với lập trình phát triển web, nhưng Python là ngôn ngữ lập trình cấp cao, tổng quát. Và cái này vượt xa cái kia theo cấp số nhân về mức độ phổ biến.

Với gần 5 triệu trang web được xây dựng trên PHP, nó dẫn đầu gói ngôn ngữ trên từng danh mục trang web, ngành và địa lý. Đối với các nhóm xây dựng kho công nghệ của họ, đây là một điểm khác biệt quan trọng. “Phổ biến” có nghĩa là:

• Có nhiều người hơn trên thị trường hiểu ngôn ngữ đó. Vì vậy, nếu bạn đang tìm cách mở rộng đội ngũ của mình, bạn sẽ thấy dễ dàng hơn khi thuê các lập trình viên có kinh nghiệm.
• Có nhiều người làm việc trên các khía cạnh khác nhau của công nghệ. Điều này có nghĩa là có nhiều giải pháp hơn (và tốt hơn), sửa lỗi nhanh hơn, nhiều framework hơn, thư viện lớn hơn và cộng đồng tích cực có thể giúp đẩy nhanh sợ phát triển của bạn.
• Có nhiều trang web và ứng dụng web chạy trên công nghệ này. Điều này sẽ cho phép nhiều plugin, tiện ích bổ sung và công cụ của bên thứ ba tích hợp với ứng dụng hoặc trang web của bạn. Với điều này, bạn có thể thêm nhiều tính năng hơn mà không cần thêm nhiều giờ vào dự án của mình.

Đây là tất cả những lợi thế tuyệt vời trong một ngôn ngữ lập trình. Nhưng điều gì làm cho PHP trở nên thích hợp hơn từ góc nhìn kinh doanh hoặc hoạt động vào năm 2023?

Ưu điểm của PHP

1. Chi phí phát triển

Bạn có thể tải xuống, chạy và sử dụng miễn phí. Vì vậy, bất kể bạn có bao nhiêu người dùng, bao nhiêu trang web bạn phát triển hoặc tần suất bạn định cập nhật chúng, chi phí cấp phép và mua hàng của bạn sẽ gần bằng không.

Bạn có thể sử dụng khoản tiết kiệm chi phí bổ sung để thu hút thêm chuyên gia hoặc mua các công cụ của bên thứ ba đã được kiểm chứng để bổ sung các chức năng và mang lại ROI tốt hơn cho khách hàng của bạn.

2. Tính linh hoạt

Là một trong những ngôn ngữ lâu đời nhất để phát triển web cũng khiến PHP trở nên đặc biệt vì hai lý do chính. Thứ nhất, nó hoạt động với nhiều loại plugin và có một thư viện chức năng phong phú. Vì vậy, nếu bạn có thể thiết lập wireframe một trang web và sử dụng các tính năng của nó, thì rất có thể bạn có thể tìm thấy các tiện ích mở rộng và chức năng có liên quan để thực hiện dự án.

Vì PHP đã tồn tại trong nhiều thập kỷ, hầu như không có bất kỳ thứ gì cần phải viết mã từ đầu. Chẳng hạn, để tăng tốc vòng phát triển của bạn mà không ảnh hưởng đến hiệu suất, bạn có thể sử dụng các tập lệnh PHP được tạo sẵn cho các chức năng cụ thể như đặt trước và lên lịch, thanh toán thương mại điện tử, thăm dò ý kiến, danh sách, v.v. Chúng hoạt động theo cách Plug and Play – giống như các chủ đề WordPress có mặt khắp nơi nhưng đáng tin cậy và có chất lượng cao (bản thân WordPress được xây dựng trên PHP). Các hệ thống như vậy giúp các lập trình viên mới hoặc các nhóm ít tài nguyên sử dụng PHP dễ dàng hơn.

3. Việc học tập

Python được coi là một trong những ngôn ngữ dễ tiếp cận nhất và ngôn ngữ dễ học ngày nay. PHP cũng như vậy. Tài liệu chính thức của PHP rất toàn diện và bao gồm nhiều loại mô-đun với các giải thích chi tiết về cú pháp. Thêm vào đó là hàng loạt hướng dẫn đã được tích lũy trên web trong nhiều năm.

PHP rất dễ tiếp thu ngay cả đối với các nhà phát triển trẻ vì cộng đồng toàn cầu rộng lớn phổ biến thông tin. Bạn có thể xem các video trên YouTube, chọn một cuốn sách điện tử hoặc tham gia một khóa học trực tuyến nhanh hoặc tự học để học PHP và bắt đầu thực hiện.

4. Nâng cấp, hiện đại hóa

Nhiều công việc PHP tập trung vào việc nâng cấp, cải thiện hoặc bảo trì các hệ thống cũ. Điều này khả thi ngay cả vào năm 2023 vì PHP rất linh hoạt trên các hệ điều hành. Ví dụ: bạn có thể chạy nó trên Windows và các biến thể hiện đại của nó hoặc sử dụng nó trên OSX hoặc Linux.

Nếu mọi ứng dụng web hoặc trang web bắt đầu sử dụng một ngôn ngữ khác cho nỗ lực hiện đại hóa của mình, thì chi phí phát triển sẽ tăng vọt. Mặt khác, sử dụng cùng một ngôn ngữ kịch bản để bảo trì và cập nhật trang web cũ có nghĩa là ít mã hơn sẽ được viết lại. Điều này có thể kiểm soát chi phí phát triển và khuyến khích chủ sở hữu trang web cập nhật trang web của họ.

5. Cộng đồng

PHP không phải là ngôn ngữ kịch bản mã nguồn mở duy nhất trên thế giới với cộng đồng các nhà phát triển và nhà tài trợ doanh nghiệp phong phú. Nhưng… nó được sử dụng bởi 90% trong số 100, 1.000 trang web hàng đầu và 1.000.000 trang web hàng đầu bao gồm Facebook và Wikipedia – hai gã khổng lồ trong phương thức phân phối nội dung của họ.

Tuy nhiên, sức mạnh thực sự đằng sau cộng đồng PHP là WordPress.

Nhược điểm của PHP

Các cuộc khảo sát dành cho nhà phát triển của Stack Overflow luôn xếp hạng PHP trong số các ngôn ngữ đáng sợ nhất trên toàn cầu. Mặc dù là nguồn mở, dễ sử dụng và có một cộng đồng tích cực, nhưng các nhà phát triển không thích nó. Nếu gần 90.000 chuyên gia nghĩ như vậy, thì phải có một số vấn đề.

1. Tên hàm không nhất quán

Một trong nhiều lý do Python đã được sử dụng trên toàn thế giới là cú pháp trực quan và tên hàm có thể dự đoán được. PHP không trực quan đến thế. Nhiều tên chức năng không dễ dự đoán. Ngoài ra, nhiều nhà phát triển không đánh giá cao việc tham khảo tài liệu thường xuyên.

2. Hiệu suất mờ nhạt

PHP hiện đã hơn 25 năm tuổi, vì vậy nó đủ điều kiện được coi là ngôn ngữ kịch bản “kế thừa”. Mặc dù thế, nó chỉ ở phiên bản chính thứ 8 vào lúc này. Tốc độ cập nhật và tính chất chậm chạp trong lịch sử của web đã khiến PHP có một chút chậm về hiệu suất.

PHP nổi tiếng là khởi động lại toàn bộ ứng dụng mỗi khi yêu cầu web bắt đầu – đây là một cơn ác mộng nếu ứng dụng của bạn cần chia sẻ tài nguyên giữa các yêu cầu. Một lần nữa, nếu bạn cần tách biệt và quản lý các phiên bản thư viện và ngôn ngữ đã cài đặt của ứng dụng, không có cách nào dễ dàng để cài đặt nhiều phiên bản PHP và chuyển đổi giữa chúng một cách nhanh chóng.

3. Triết lý nhạt nhẽo

Một trong những lý do chính khiến cuộc tranh luận xung quanh PHP trở nên sôi nổi là vì người sáng lập Rasmus Lerdorf không thực sự quan tâm đến viết mã. “Tôi thực sự không thích lập trình. Tôi đã xây dựng công cụ này để lập trình ít hơn để tôi có thể sử dụng lại mã,” anh ấy thừa nhận.

Nhưng anh không dừng lại ở đó. “PHP cũng thú vị như bàn chải đánh răng của bạn vậy,” anh tuyên bố.

Nhiều nhà phát triển coi triết lý đó theo mệnh giá. Nếu người sáng lập không phải là người yêu thích lập trình và vẫn đóng vai trò chính trong việc cập nhật ngôn ngữ, thì làm sao PHP có thể đáng tin cậy?

Tương lai của PHP

PHP vẫn ở đây. Một điều khiến nó trở thành một công cụ cần thiết để phát triển web là bạn có thể thuê ngay một vài nhà phát triển có kinh nghiệm và tiếp tục với dự án của mình.

Với hầu hết các mối quan tâm về bảo mật, hiệu suất, khả năng mở rộng và lập trình hướng đối tượng (OOP) được giải quyết trong phiên bản mới nhất, thật khó để thấy PHP bị loại khỏi bất kỳ nhóm công nghệ nào của nhóm phát triển.

Nếu muốn hiểu sâu hơn về PHP cũng như các ngôn ngữ lập trình phổ biến khác như Python, hãy tham gia khóa học Lập Trình Website Cơ Bản Cho Người Mới Bắt Đầu của giảng viên Lê Chơn Nhựt Bình. Khóa học sẽ cung cấp cho bạn kĩ năng quan trọng để cạnh tranh trong thị trường đầy biến động như hiện nay, giúp bạn tiết kiệm nhiều thời gian và điều kiện thực hành tốt trong suốt quá trình học.