Một vài tranh cãi xung quanh bức ảnh 

Mặc dù Zbigniew Religa quả quyết người bệnh nhân trong bức ảnh là Tadeus Żytkiewicz – nhưng các cộng sự của ông lại không nghĩ vậy. Zembala, Giám đốc Trung tâm bệnh tim Silesian ở Zabrze, người cùng tham gia ca cấy ghép với giáo sư Religa khẳng định: 

“Thực sự đã có một số tranh cãi vào thời điểm đó về việc ai là người trong bức ảnh này. Do đó, chúng tôi cùng với nhóm đã phân tích bức ảnh, kế hoạch phẫu thuật và có thể khẳng định chắc chắn rằng đó không phải là ông Żytkiewicz trong bức ảnh. Người bệnh nhân đó đã qua đời trên bàn mổ. Ngày hôm ấy có hai cuộc phẫu thuật tim và ông Żytkiewicz được phẫu thuật ở phòng bên cạnh hai giờ sau đó.” 

Żytkiewicz vốn là một thanh tra giáo dục từ Grochów của Warsaw, người đã trải qua ít nhất 3 cơn đau tim ở tuổi 60. Ông tìm hiểu về cấy ghép tim và mọi thứ đều chỉ về một hướng duy nhất: thành phố Zabrze – nơi diễn ra ca ghép tim thành công đầu tiên tại Ba Lan. 

Đến nơi, các bác sĩ khác hết mực từ chối, cho rằng Żytkiewicz đã quá già để thực hiện cấy ghép. Ông gửi thư tới Giáo sư Religa nhằm vớt vát tia hy vọng cuối cùng.

Religa chấp thuận. Ông nói: “Miễn là phổi và thận còn hoạt động tốt, chúng tôi sẽ tiến hành phẫu thuật ngay khi có người hiến tặng”. Żytkiewicz không phải đợi lâu khi 6 tháng sau đó, bác sĩ Religa thông báo đã có một bệnh nhân chết não đồng ý hiến tặng tim, ca phẫu thuật có thể tiến hành ngay. 

Trái lại mọi sự nghi ngờ từ đồng nghiệp, bỏ qua điều kiện cơ sở vật chất thiếu thốn, lạc hậu, ông cùng các cộng sự chạy đua 23 giờ liên tục để giành lại sự sống của bệnh nhân từ tay tử thần. 

Tadeus Żytkiewicz qua đời năm 2017 – 30 năm sau ca phẫu thuật. Thậm chí, 13 năm sau khi nhận quả tim mới, Tadeusz Żytkiewicz ghép thận và sống khỏe mạnh. Người đàn ông này trở thành trở thành bệnh nhân được ghép tim sống lâu nhất tại Ba Lan.

Bác sĩ Zbigniew Religa 

Bác sĩ Zbigniew Religa là người tiên phong trong lĩnh vực cấy ghép tim người ở Ba Lan, ông đã lãnh đạo nhóm thực hiện ca ghép tim thành công đầu tiên ở nước này và vào tháng 6 năm 1985, và là bác sĩ phẫu thuật đầu tiên ghép van nhân tạo được tạo ra từ vật liệu lấy từ xác người.

Năm 1990, ông trở thành giáo sư chính thức tại Đại học Y Silesian ở Katowice và nắm giữ chức vụ Hiệu trưởng từ năm 1997 đến năm 1999. Năm 2001, bác sĩ Religa trở lại Warsaw, trở thành Giám đốc của Phòng khám Phẫu thuật tim số 2 và Viện tim mạch. 

Bên cạnh vai trò một bác sĩ phẫu thuật, Religa còn đạt được nhiều thành công trong sự nghiệp chính trị, mặc dù ông chủ yếu được biết tới vì những thành tựu y học nổi tiếng của mình ngoài phạm vi Ba Lan. 

Năm 2004, Religa đứng đầu một nhóm nghiên cứu giành giải thưởng Brussels Eureka danh giá cho việc phát triển một máy bơm trợ tim bằng khí nén. Năm 2005, ông lên làm Bộ trưởng Bộ Y tế Ba Lan và nắm giữ chức vụ này cho tới 2007. 

Là người nghiện thuốc lá nặng trong suốt cuộc đời, Tiến sĩ Religa qua đời ở tuổi 71 vì bệnh ung thư phổi. Tang lễ của ông được truyền hình trực tiếp.

Nhiếp ảnh gia đã chụp bức ảnh và bệnh nhân Zitkevits Tadeusz của ông đều có mặt tại tang lễ. Bệnh nhân 88 tuổi của ông đã cầm bức ảnh được chụp ngày hôm đó trong suốt lễ tang.

Theo Krakow Post, trong giờ phút chuẩn bị lìa xa cõi đời, Religa vẫn cố gắng giữ nụ cười và hy vọng một ngày nào đó, sự nghiệp mà mình cống hiến sẽ gặt hái thêm nhiều thành tựu. Sự lạc quan và cống hiến của bác sĩ Zbigniew Religa đã trở thành ngọn lửa mở đường trong lĩnh vực phẫu thuật cấy ghép tim tại Ba Lan.

Tại sao bức ảnh này quan trọng? 

Năm 1987, Tadeus Żytkiewicz lúc này 61 tuổi – quá già để các bác sĩ có thể mạo hiểm cho một ca cấy ghép tim khi mà lĩnh vực này vẫn đang ở giai đoạn sơ khai. Không ai dám bắt tay vào thực hiện phẫu thuật cả. Họ cho đó là điều không thể. Họ can ngăn Religa bằng mọi giá. Nhưng ông chứng minh họ đã sai.  

Trong cuộc sống, chúng ta đều cho mọi thứ là không thể – cho tới khi có người chứng minh nó có thể. Đó là cách cuộc sống vận hành và phát triển. Bức ảnh đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử y học thế giới và mở đường cho lĩnh vực cấy ghép tim mạch trở nên phổ biến như ngày nay.  

Religa chính là người mở đường đó. Bằng lòng tự tin cùng lòng can đảm của mình, ông đã dành toàn tâm sức cống hiến cho lĩnh vực tim mạch Ba Lan cho đến khi qua đời. 

Qua đó, bức ảnh làm rúng động cả thế giới trên đã cho ta thấy một mặt khác của y học hiện đại: mọi thứ đều là không thể cho tới khi bạn bắt tay vào làm.