Bộ phim nói về điều gì? 

Vào những năm 1920, các ước tính khác nhau nhưng có khoảng 24 người da đỏ Osage đã bị sát hại hoặc mất tích ở Oklahoma. Phần lớn những tội ác này xảy ra trong hoặc gần Fairfax và hiếm khi bị chính quyền địa phương điều tra. Một số thậm chí chưa bao giờ được giải quyết. Cái chết của các nạn nhân đơn giản được cho là “khó tiêu”, “suy nhược” hoặc “không rõ nguyên nhân”. 

Chỉ đến khi một trong số những kẻ giết người da trắng bắn vào đầu Anna Brown vào tháng 5 năm 1921 và vứt xác cô xuống một khe núi, chính quyền mới thành lập một tổ chức sĩ quân chìm, tiền thân của FBI ngày nay. Cơ quan này đã tiến hành một cuộc điều tra quy mô lớn mà đỉnh điểm là bắt giữ ba người thân của Brown, bao gồm anh rể của cô, Ernest Burkhart, chấm dứt cái mà Osage gọi là “Triều đại Khủng bố”.

Những sự kiện này là chủ đề của bộ phim sử thi dài ba tiếng rưỡi của Martin Scorsese, Vầng trăng máu (Killers of the Flower Moon), được xây dựng dựa trên cuốn sách cùng tên của David Grann. Hãy cùng tìm hiểu xem điều gì đã thực sự xảy ra. 

Bộ tộc Osage là ai? 

Quê hương của tổ tiên Osage là một phần của vùng Trung Mỹ Louisiana rộng lớn mà Hoa Kỳ mua lại vào năm 1803. Tới đầu những năm 1870, những người định cư Mỹ buộc người Osage phải rời bỏ vùng đất của mình ở Kansas và chuyển đến một khu bảo tồn đầy đá, được cho là vô giá trị ở Pawhuska, Oklahoma. 

Với số tiền thu được từ tiền bán đất Kansas cho người da trắng, Osage mua toàn bộ khu bảo tồn, bảo đảm rằng họ nhận được toàn quyền sở hữu đất đai. 

Làm thế nào dân Osage lại giàu có như vậy? 

Khu bảo tồn cằn cỗi không thích hợp cho việc trồng trọt nhưng lại giàu trữ lượng dầu mỏ. Sau khi các mỏ lớn được phát hiện vào năm 1894, dân Osage bỗng giàu nứt đố đổ vách. Những người thăm dò phải trả cho bộ lạc tiền thuê để khai thác dầu, cũng như tiền bản quyền tính theo phần trăm lợi nhuận. 

Năm 1923, đỉnh điểm của sự bùng nổ dầu mỏ, bộ tộc này kiếm được hơn 30 triệu đô la tiền bản quyền, tương đương khoảng 540 triệu đô la ngày nay. Nhiều người Osage thậm chí không cần phải đi làm, sống trong biệt thự và có tài xế riêng. 

William King Hale là ai? 

William King Hale (Robert de Niro), hay W.K. Hale, người tự xưng là “Vua của vùng đồi Osage”, là một chủ trang trại người da trắng, đã gắn bó với dân bản địa Osage trong nhiều năm. 

Hale có lẽ là nhân vật quyền lực nhất tại Osage, khi ông ta nắm giữ nhiều quyền lực chính trị và có tiếng nói trong cộng đồng. Y kết bạn và giao dịch với dân Osage, củng cố địa vị qua những món quà và sự ưu ái, dần dần giành được cảm tình của mọi người. 

Tuy nhiên trong thâm tâm, Hale ghen tị và tham lam, thèm thuồng khối tài sản khổng lồ của Osage và bắt đầu âm ưu với những người đàn ông da trắng khác để có được nó. 

Tại sao Hale lại âm mưu giết các Osage? 

Theo Đạo luật phân bổ Osage năm 1906, tất cả những khoáng sản dưới bề mặt trong Khu bảo tồn quốc gia Osage đều thuộc sở hữu bộ lạc và được Chính phủ Hoa Kỳ uỷ thác. 

Theo đó, tiền bản quyền từ các hợp đồng khai thác dầu mỏ sẽ được trả cho toàn bộ bộ lạc, với doanh thu được chia trên đầu người, mỗi người đều nhận được phần bằng nhau hoặc toàn quyền trong số tiền thanh toán. Quyền đứng đầu được thừa kế và được chuyển cho những người thừa kế hợp pháp trực tiếp. Tuy nhiên, đạo luật này có một lỗ hổng: bạn không cần phải là dân Osage chính cống để thừa kế quyền đứng đầu. 

Như vậy, mỗi người trong số 2.229 thành viên của bộ lạc Osage vào năm 1907 có thể nhận được khoảng 13.000 đô la mỗi năm, tương đương 232.000 đô la ngày nay. Một gia đình năm người sẽ nhận được số tiền khoảng 1,16 triệu đô la. 

Chính vì quyền sở hữu không thể mua bản mà chỉ nhận được qua thừa kế, những người đàn ông da trắng cố gắng tìm mọi cách để “chui gầm chạn” – quyến rũ và kết hôn với những cô gái Osage và sau đó đôi khi giết cả gia đình, bao gồm cả vợ của họ để đảm bảo rằng họ sẽ sở hữu một chút hoặc toàn bộ số tiền. 

Mollie Burkhart là ai? 

Mollie Kyle (Lily Gladstone) là một phụ nữ độc thân trong một gia đình Osage giàu có, điều khiến cô trở thành mục tiêu hoàn hảo. Năm 1917, Ernest Burkhart (Leonardo DiCaprio), cậu cháu trai đẹp mã khoảng 20 tuổi của William Hale, đã tiếp cận thành công và kết hôn với cô dưới sự thúc giục từ người chú. 

Vài năm sau khi họ kết hôn, các thành viên trong gia đình Mollie lần lượt qua đời một cách đáng ngờ. Ban đầu là người chị Minnie Smith qua đời năm 1918 bởi căn bệnh “suy nhược đặc biệt” (nhưng khả năng cao là bị đầu độc). Ba năm sau đó, một người chị khác là Anna Brown bị bắn vào sau đầu rồi ném xuống khe núi, một vụ giết người được vạch sẵn bởi Hale, khởi đầu cho thứ mà dân Osage gọi là “Triều đại Khủng bố”. 

Tài sản của hai người con xấu số do đó được chuyển hết về người đứng đầu gia đình là bà Lizzie Q, mẹ của Mollie. Tuy nhiên trong hai năm tiếp theo, bà cũng chết sau khi bị đầu độc trong thời gian dài và người chị cuối cùng của Mollie là Rita Smith – chết trong một vụ nổ tại nhà. 

Cứ mỗi một người ra đi, số tiền mà Mollie – và do đó là cả Ernest – được thừa hưởng ngày càng tăng thêm. Anh họ Henry Roan, trong phim được nhắc tới là người chồng trước của Mollie, cũng không thoát khỏi khi bị Hale thuê người giết. 

Còn có một lý do khác khiến Mollie Burkhart là ứng cử viên hoàn hảo cho kế hoạch của Hale: cô mắc bệnh tiểu đường, vì vậy được cho là sẽ nhanh chóng qua đời do thời đó insulin chưa được phổ biến rộng rãi. Các bác sĩ do Hale gài vào bắt đầu tiêm thuốc độc của cô dưới lớp bọc “thực hiện một phương pháp điều trị mới”, khiến tình trạng sức khoẻ của cô ngày càng sa sút. 

Tính tới thời điểm vụ việc vỡ lở và Chính quyền liên bang can thiệp, Mollie có thể nói đã hoàn toàn kiệt quệ. Cô may mắn sống sót sau khi được các bác sĩ phát hiện kịp thời và đưa đến bệnh viện để điều trị. 

Tại sao Chính phủ liên bang phải mất quá nhiều thời gian để can thiệp? 

Hội đồng Bộ lạc Osage đã nghi ngờ Hale từ rất sớm nhưng không tìm được bằng chứng để kết tội lão. Hale là một con người xảo quyệt và tinh vi, lão đã hối lộ hoặc đe dọa nhiều nhân chứng buộc họ phải im lặng. Vì đã nhận hối lộ từ Hale, giới chức trách từ chối điều tra hoặc trong trường hợp của nhân viên điều tra – làm giả tài liệu. Hale hành tung bí mật và che đậy dấu tích kỹ càng, ngoài mặt còn tham gia vào các cuộc điều tra kẻ giết người và thậm chí còn treo thưởng cho những người tìm ra manh mối. 

Nhưng tới năm 1923, số người chết đã tăng lên hơn 20 người, hội đồng Osage ban hành nghị quyết yêu cầu Chính phủ liên bang xem xét vấn đề. Tháng 4 năm đó, Giám đốc J. Edgar Hoover cử các đặc vụ của Cục Điều tra Hoa Kỳ (sau này là Cục Điều tra Liên bang hay FBI ngày nay) tới Oklahoma để thám thính. 

Bốn đặc vụ chìm được cử đi do Tom White (Jesse Plemons) đứng đầu, đóng giả làm thường dân và sống giữa Osage trong hai năm – dần dần nhận được sự tin tưởng của họ. Cuối cùng, mọi người bắt đầu lên tiếng chống lại Hale. 

Câu chuyện đã kết thúc ngoài đời thực ra sao? 

Sau khi Hale và Ernest bị bắt vào năm 1926 vì tội giết Rita, em gái của Mollie và chồng cô, Bill, các vụ giết người đã dừng lại. Khi vụ án lên đến cấp tiểu bang, người ta lo ngại rằng Hale sẽ được xét xử thiên vị do lão có quen biết với chính quyền. 

Mãi tới năm 1929, Hale mới bị kết án tù chung thân vì tội giết Henry Roan. Tờ Osage County News tại thời điểm đó đưa tin rằng lão “không biểu lộ cảm xúc” khi bản án được đọc ra, trong khi vợ lão đứng khóc bên cạnh. Hale ngồi tù 18 năm tiếp theo trước khi được ân xá vào năm 1947, và theo điều kiện ân xá, lão bị cấm sống ở bất cứ đâu ở Oklahoma (mặc dù lão vẫn thường xuyên bén mảng tới). Những năm cuối đời, Hale sống trong một viện dưỡng lão ở Arizona và qua đời năm 1962, thọ 87 tuổi. Trong suốt cuộc đời, William King Hale chưa bao giờ lên tiếng xin lỗi hay thừa nhận tội ác của mình. 

Tháng 6 năm 1926, Ernest Burkhart nhận tội và bị kết án chung thân tại Nhà tù Bang Oklahoma, McAlester vì tội giết William E. Smith. Đổi lại, gã cũng đứng ra làm chứng chống lại Hale và Ramsey (người được Hale thuê để giết Henry Roan). Ramsey bị kết án chung thân, tuy nhiên được ân xá sau đó ít lâu. 

Ernest được ân xá sau ba năm ngồi tù. Sau đó, hắn đến cướp nhà của Lillie Morrell Burkhart, chị dâu cũ của mình rồi bị kết án bảy năm tù và bị thu hồi lệnh ân xá. Điều đáng nói là gã lại được tạm tha vào năm 1959 và nhận được lệnh ân xá hoàn toàn cho vụ giết người Osage từ thống đốc bang Oklahoma bấy giờ là Henry Bellmon vào năm 1965. Ernest Burkhart qua đời năm 1986. 

Kelsie Morrison thừa nhận hắn đã giết Anna Brown theo yêu cầu của Hale. Morrison sau đó nhận bản án chung thân, nhưng đồng phạm của hắn là Byron Burkhart, anh trai của Ernest, đã lật tẩy bằng chứng của bang và do đó thoát tội. Tháng 1 năm 1931, bản án của Morrison đã bị lật tẩy vì hắn đã được hứa miễn trừ để đổi lấy việc làm chứng cho cơ quan công tố. Năm 1937, Morrison chết trong cuộc đấu súng với cảnh sát. 

Người chỉ đạo cuộc điều tra, Tom White, cuối cùng lại trở thành quản giáo tại Nhà tù Leavenworth ở Kansas, nơi Hale đang thụ án chung thân. Tuy nhiên, ông bị thương nặng sau khi trúng đạn của một tên tù nhân đang cố gắng vượt ngục. Ông rời đi năm 1931 và được thuyên chuyển tới Viện Cải huấn Liên bang La Tuna gần El Paso, Texas. White sống ở Texas trong suốt phần đời còn lại và qua đời ở tuổi 90 vào năm 1971. 

Về phần Mollie Burkhart, sau khi phát hiện chồng đầu độc mình, bà ly hôn với Ernest rồi tái giá với một người đàn ông tên John William Cobb Jr.. Bà qua đời ở tuổi 50 vào năm 1937, tài sản truyền hết lại cho các con. 

Để ngăn chặn một “Triều đại Khủng bố” khác như thời kỳ đen tối trong lịch sử bộ lạc Osage, sau năm 1926 Quốc hội đã sửa đổi Đạo luật phân bổ Osage để cấm những người không cùng huyết thống được thừa kế quyền sở hữu. Năm 2011, sau nhiều thập kỷ kiện tụng giữa Osage và Hoa Kỳ về việc Bộ Nội vụ quản lý yếu kém các tài khoản uỷ thác Osage, bộ tộc đã được bồi thường 380 triệu đô la (tương đương 520 triệu đô la ngày nay).