Nhiếp ảnh đường phố - một sự “cởi trói” trong nhiếp ảnh

Nhiếp ảnh ra đời từ những ý niệm về cái đẹp, ý tưởng, cảm xúc,... đối với sự vật, sự việc, con người xung quanh, có thể hữu hình hoặc vô hình. Quá trình chụp ảnh là quá trình hoàn tất lưu giữ những ấn tượng của bản thân, đồng thời là sự thể hiện một góc nhìn mỹ học đối với thế giới. 

Khác với nhiếp ảnh sắp đặt, nhiếp ảnh đường phố hay Street Photography hoàn toàn là một sự ngẫu nhiên vụt qua cuộc đời của chúng ta. Mỗi giây trôi đi, sẽ có hàng triệu bức ảnh đường phố được tạo ra, lưu lại, và đăng lên trên các nền tảng mạng xã hội. 

Có thể nói, nhiếp ảnh đường phố như một sự nhạy cảm xã hội, một sự rung động thông qua ánh nhìn đầu tiên và bùng phát ý tưởng, cảm hứng sáng tạo ngay trong một khoảnh khắc. 

(Andy Lin - Bức ảnh tại Milan, Ý - Đăng trên trang web The Noun Project)

Nó giống với việc bạn đang đi trên đường và bỗng thấy một hành động đẹp, cả lý trí và tâm hồn bạn đều thôi thúc bạn lưu lại bức hình đó đi. Tuy nhiên, cũng cần tránh hiểu lầm rằng, nhiếp ảnh đường phố chỉ chụp những hành động đẹp. Nhiếp ảnh đường phố hoàn toàn có thể là một khoảnh khắc bình minh trên con đường bạn đi làm, là một chiếc lá rơi, là một người thoáng qua, là tạp chí số mới ra vào buổi sáng ngày hôm ấy. Nhiếp ảnh đường phố đến như một sự tình cờ, và dù bạn là ai, bạn cũng đều có thể tự do bày tỏ cảm nhận về cái đẹp của bản thân thông qua những bức hình ghi nhanh. 

Xem thêm: Bứt phá trong nghệ thuật: Không có năng khiếu có phải là điểm yếu?

Nhiếp ảnh đường phố sở dĩ được khẳng định là sự cởi trói trong nghệ thuật nhiếp ảnh là bởi những yếu tố sau: 

Tự do sáng tác

Điều gì khiến cho bạn cảm thấy lo lắng? Đa số chúng ta đều cảm thấy khó khăn khi phải đối diện với những vấn đề không thể lường trước hoặc lo lắng mình làm không tốt. Thế nhưng, trong nhiếp ảnh đường phố, sự tự do, phóng túng là cần thiết. 

Dựa trên cơ sở về kỹ thuật, đến với nhiếp ảnh đường phố, bạn cần tự do để sẵn sàng đón nhận những khoảnh khắc tuyệt vời. Đồng thời, nhiếp ảnh đường phố sẽ dạy cho bạn cách sống chậm lại, quan sát nhiều hơn và gia tăng những cảm nhận về thế giới. 

Trong một thời đại số, chúng ta có thể số hóa đối với cuộc sống, số hóa cho các nền tảng, ứng dụng nhưng đừng để số hóa trái tim, tâm hồn và cảm xúc của chính mình. Càng ở giữa những kết nối ảo, bạn càng phải tìm ra những kết nối thật để khiến cho cuộc đời màu sắc và ý nghĩa hơn. 

Gợi ý: Vô cảm: Căn bệnh nảy mầm từ vết nứt văn hóa

Phán xét vô hiệu

Nhiếp ảnh đường phố là không gian để bạn thể hiện các kỹ năng của mình, nhưng cũng là một sự khởi đầu với nhiếp ảnh để bạn giảm bớt các gánh nặng phán xét về giá trị của bức ảnh. 

(Yellowplusstar - Bức ảnh tại Hong Kong - Máy ảnh Nikon FE - Đăng trên trang web Lomography)

Nhiếp ảnh giống như một tác phẩm văn học nghệ thuật, đều được đánh giá kỹ lưỡng về bố cục, chủ đề, cốt truyện, thông điệp, kỹ thuật thể hiện,... Thế nhưng, đối với những người mới bắt đầu, hoặc đối với những người muốn đến với nhiếp ảnh như một sự lưu trú về tinh thần, thì nhiếp ảnh đường phố cũng sẽ rất phù hợp. 

Ở đó, bạn có thể tách rời những phán xét đẹp hay không đẹp. Bởi với nhiếp ảnh đường phố, trong khoảnh khắc bạn quyết định thực hiện lưu giữ nó như một phần ký ức, mọi lời đánh giá đều vô nghĩa, và chỉ là những ý kiến khác với quan niệm cái đẹp của bạn. 

Đương nhiên, trong những chiếc túi chứa phán xét, bạn hoàn toàn có thể nhặt ra những ý kiến về kỹ thuật để cải thiện kỹ năng chụp ảnh tốt hơn. 

Tự tin chia sẻ

Vì tính chất tự do, không bị ràng buộc trong bất cứ điều gì, tuổi tác, nghề nghiệp,... sản phẩm nhiếp ảnh đường phố sẽ giúp bạn tự tin chia sẻ hơn. Đây cũng là một sân chơi mở rộng, vừa có tính chất chia sẻ khoảnh khắc thường ngày, vừa có tính chất giao lưu nghệ thuật và bày tỏ ý tưởng về những bức ảnh. 

Nhiếp ảnh đường phố cũng giúp bạn cởi mở hơn và tự tin hơn khi lưu giữ những điều bản thân yêu thích. Nhiều người có xu hướng ngại hòa nhập vào đám đông, lo âu trước ánh nhìn của người khác, nhiếp ảnh đường phố sẽ xử lý những điều đó. Khi bạn nhìn thấy sản phẩm nhiếp ảnh của bản thân tiến bộ từng ngày, nhận được sự tán đồng, bạn sẽ thấy bản thân đang làm tốt, và bạn sẽ được thôi thúc về lòng dũng cảm. Thay vì né tránh khi ai đó thấy bạn đưa máy lên, bạn hoàn toàn có thể thoải mái, và không để ý tới điều đó nữa. 

Nguyên tắc khi chụp ảnh đường phố

Mặc dù nói rằng nhiếp ảnh đường phố là sự ngẫu hứng tình cờ. Tuy nhiên, để có một bức ảnh đường phố đủ sắc nét, đủ ngay ngắn và đạt được khao khát cao nhất của bạn về cái đẹp, bên cạnh yếu tố kỹ thuật, chúng ta cần lưu ý thêm một số nguyên tắc sau:

Hãy đảm bảo quyền cá nhân

Một bức ảnh có hồn không nhất định phải có một nhân vật cụ thể. Bức ảnh đường phố bạn lưu lại có thể là vô số người, có thể là một dáng người, có thể là một bóng lưng, một vài bước chân, một sự kiện vô tình bắt gặp,... 

(Mattym - Đăng trên trang web Lomography)

Nhiếp ảnh đường phố không nhất thiết là bạn phải ghi được hình ảnh khuôn mặt được định dạng rõ ràng của một cá nhân nào đó. Bởi vì, trong một vài trường hợp, các cá nhân đều không thoải mái với điều này. 

Khi đặt mình vào trường hợp của họ, chắc chắn bạn sẽ hiểu, bởi có một số người có nỗi sợ với ống kính, một số người lại sợ bạn sử dụng hình ảnh của họ cho một mục đích không đáng tin nào đó,... Đặc biệt là với trẻ em, bạn càng cần hạn chế đưa hình ảnh qua ống kính. 

Vì thế, bạn vẫn có thể chụp ở những nơi công cộng như công viên, trên đường, khu chợ, khu tập thể,... Thế nhưng, hãy chú ý đến sự đồng thuận của chủ thể:

- Nếu họ tỏ ra khó chịu khi nhìn thấy ống kính của bạn, hãy dừng lại. 

- Nếu bạn thực sự muốn có được một bức ảnh về nhân vật đó, hãy chụp và đăng tải khi có sự cho phép. 

- Nếu họ đã dùng một vài hành động để né tránh camera, hãy lia máy ra chỗ khác hoặc dừng lại. 

Quan sát và thể nghiệm

Những khoảnh khắc tuyệt vời ở ngay trong cuộc sống, nhưng nếu bạn thiếu đi sự quan sát, cuộc săn lùng cái đẹp của bạn sẽ nhanh chóng thất bại vì có thể bạn đã bỏ lỡ những khoảnh khắc tuyệt vời nhất. 

Mặc dù nhiếp ảnh đường phố tạo ra những sự ngẫu nhiên, thế nhưng bên cạnh thú thư giãn, nó cũng là một sự thể nghiệm về cái đẹp của một cá nhân. Vì thế, hãy tạo ra một lịch trình nhiếp ảnh đường phố theo một vài gợi ý sau:

- Đặt ra nhật ký hình ảnh: tức là mỗi ngày bạn sẽ tìm kiếm ít nhất một khoảnh khắc đường phố mà bạn cảm thấy đẹp. Điều này sẽ giúp bạn rèn luyện khả năng quan sát và đối thoại với ý niệm thẩm mỹ của bản thân.

- Thời gian thể nghiệm: Thay vì chờ đợi những khoảnh khắc ngẫu nhiên, hãy “săn lùng” nó như một cuộc truy đuổi đối với cái đẹp. Bạn có thể lên kế hoạch dạo phố để kiếm tìm những khoảnh khắc mà ngày thường, khi vội vàng đi học, đi làm bạn không thể thấy được. 

- Thay đổi không gian: Mỗi khoảnh khắc trôi qua, thế giới đã vận hành theo một cách khác. Những hình ảnh bạn thâu tóm mỗi ngày sẽ có vài điều không lặp lại. Thế nhưng, thay đổi không gian tìm kiếm cũng là một phương pháp kích thích sáng tạo và rèn luyện cảm nhận. Đối mặt với một không gian mới, bạn sẽ cần quan sát để ghi nhớ, tìm kiếm để phát hiện và cảm nhận để nảy sinh ý tưởng. 

Thiết bị và setup thiết bị

Có một điều quan trọng trong khi chụp ảnh đường phố, đó là bạn cần có một thiết bị đủ tốt, tức là smartphone có cài đặt camera hiện đại, thường là những phiên bản cao nhất dành cho Iphone và Samsung, máy ảnh kỹ thuật số hoặc máy ảnh film. 

(Lukasjurewicz - Chụp bằng Rollei flex - Đăng trên trang web Lomography)

Trong điều kiện ánh sáng ban ngày, bạn hoàn toàn vẫn có thể có một bức ảnh chất lượng ổn khi dùng điện thoại có tính năng chụp ảnh trung bình. Tuy nhiên, có một vài vấn đề sẽ phát sinh như: không thể bắt chuyển động, không thể chụp tốt khi trời thiếu sáng, dễ bị nhòe hoặc vỡ ảnh. 

Bởi vậy, bạn sẽ phải lựa chọn, chụp ban ngày với camera chất lượng thấp hoặc đầu tư vào một thiết bị đáp ứng nhu cầu chụp ảnh đường phố của bạn.

Đối với những người sử dụng máy ảnh chụp đường phố, có thể chú ý một số thiết lập sau:

- Nhiếp ảnh đường phố đôi khi ưu tiên sự nhanh chóng, gọn nhẹ, vì thế Fujifilm sẽ là sự lựa chọn không tồi để bạn mang theo bên mình, với hai tiêu cự cho ống kính cố định được các nhiếp ảnh gia khuyên dùng là 35mm và 50mm.

- Bạn có thể chọn chế độ chụp tự động nếu không quá thành thạo. Nếu tự điều chỉnh, bạn có thể tăng dần mức ISO theo thang đo ánh sáng mạnh nhất - ISO máy ảnh thấp nhất và ánh sáng yếu nhất - ISO cao nhất. 

- Tốc độ cửa trập nhanh sẽ giúp bạn bắt đối tượng chuyển động, thường dao động từ 1/250 đến 1/125 hoặc thấp hơn nữa dựa vào nhu cầu hình ảnh và tác động môi trường. 

Xem thêm: Bí quyết chụp ảnh đẹp khi chỉ có Smartphone trong tay

Chấp nhận sự không hoàn hảo

Đôi khi, sự khuyết thiếu mới chính là sự hoàn hảo tốt nhất, đó chính là một tư duy về cái đẹp. 

Trong kỹ thuật chụp ảnh, các hình ảnh đều được đòi hỏi theo bố cục trung tâm, hay bố cục ⅓, phải lấy nét ở đâu, phải lựa chọn hậu cảnh như thế nào. Thế nhưng, nhiếp ảnh đường phố đôi khi bạn không có thời gian nghĩ nhiều đến thế và nếu bạn chần chừ, cái ý niệm “đẹp” vừa nảy ra, vừa lướt qua ánh mắt sẽ vội vàng biến mất. 

Bạn nhìn thấy một tư thế đạp xe rất đẹp, trong khi bạn cố gắng căn cho thật thẳng máy, cho đúng vào bố cục, thì có thể người đó đã đi qua mất rồi. Bởi thế, bạn phải học cách tìm thấy cái đẹp bên trong những bức ảnh không được gọi là hoàn hảo. Khi bạn tìm ra cái đẹp đó, bạn sẽ thấy nó vốn dĩ đã tự hoàn hảo rồi. 

Để hiểu thêm về bộ môn nhiếp ảnh cũng như trang bị một số kỹ năng chụp ảnh cần thiết, bạn có thể xem thêm lớp 15 Thủ pháp nghệ thuật thị giác của Nhiếp ảnh gia Việt Thanh, tác giả của những tác phẩm ảnh báo chí đoạt giải trong và ngoài nước. Khóa học hiện đang được ưu đãi 50% tại website trực tuyến WeStudy.